Halloween

O le Halloween o se faʻamanatuga faaletausaga, ae o le a le mea moni o se faʻamanatuga?Ae na faapefea ona amata mai lenei tu uiga ese?Pe e pei ona fai mai ai nisi, o se ituaiga o tapuaʻiga temoni?Po ua na o se vaaiga lē afaina o se faiga faapaupau anamua?

O le upu lava ia, “Halloween,” o lona amataga moni lava i le Lotu Katoliko.E sau mai se faiga pi'opi'o fa'akonekarate a All Hallows Eve.Novema 1, “All Hollows Day” (po o “All Saints Day”), o se aso Katoliko o le faamanatuina o le mamalu o le au paia.Peitaʻi, i le senituri lona 5 TLM, i Celtic Aialani, na faaiʻuina aloaʻia ai le taumafanafana iā Oketopa 31. O le aso mālōlō na taʻua o Samhain (sow-en), o le Celtic New Year.

Fai mai se tala e tasi, i lena aso, o le a toe foi mai agaga o i latou uma na maliliu i le tausaga ua mavae e saili ni tino ola e maua mo le tausaga e sosoo ai.Na talitonu e na o le pau lea o lo latou faamoemoe mo le olaga pe a mavae atu.Na talitonu tagata Celts o tulafono uma o le vateatea ma le taimi na taofia i le taimi lea, e mafai ai e le lalolagi agaga ona fefiloi ma tagata ola.

E masani lava, o le tagata ola pea e leʻi manaʻo e maua.O lea la, i le pō o Oketopa 31, e tineia ai e tagata o le nuu afi i o latou fale, ina ia mālūlū ma lē manaʻomia.Ona fai ai lea o latou ofu i ituaiga uma o teuga leaga ma feoa'i solo solo faataamilo i le pitonuu, e matua faataumaoia lava ina ia faafefe ai agaga e saili ni tino e maua.

Masalo o se faʻamatalaga sili atu i le mafuaʻaga na tineia ai e Celts a latou afi e le o le faʻavaivaia o le mauaina o agaga, ae ina ia mafai e ituaiga Celtic uma ona toe faʻapupulaina a latou afi mai se punavai masani, le afi Druidic lea na mumu pea i le ogatotonu o Aialani, i Usinach.

O nisi tala o loo taʻu mai ai le auala e susunu ai e Celt se tasi i le laau na manatu ua uma ona uluitinoina, o se lesona i agaga.O isi tala o le tala faasolopito o Celtic e faʻamaonia nei tala o ni tala faʻasolopito.

Na talia e tagata Roma ia faiga Celtic e pei o latou lava.Peitaʻi i le uluaʻi senituri TA, na faaaofia ai Samhain i le faamanatuina o nisi o tu ma aga a Roma na faia iā Oketopa, e pei o lo latou aso e faamamaluina ai Pomona, le atua fafine Roma o fualaau ʻaina ma laau.O le faailoga o Pomona o le apu, lea e mafai ona faʻamatalaina le amataga o la tatou tu masani faʻaonaponei o le bobbing mo apu i Halloween.

O le unai o faiga na suia foi i le aluga o taimi ina ia sili atu ona masani.A o mou atu le talitonuga i le umiaina o agaga, o le faiga o le laei e pei o hobgoblins, aitu, ma taulaitu na avea ma se sauniga sili atu.

O le aganuu o Halloween na aumaia i Amerika i le 1840s e tagata mai Irish na sosola ese mai le oge pateta a lo latou atunuu.I lena taimi, o mea e sili ona fiafia i ai i Niu Egelani na aofia ai le togiina o fale i fafo ma le tatalaina o pa puipui.

O le tu masani o le togafiti-pe-togafitiga e manatu e leʻi afua mai i Irish Celts, ae o se aganuu Europa i le iva o seneturi e taʻua o le souling.Iā Novema 2, All Souls Day, na savavali ai uluaʻi Kerisiano mai i lea nuu i lea nuu ma ʻaisi mo “falaoa o le agaga,” e faia i fasi falaoa faatafafa ma vine.O le tele o keke o le agaga e maua e tagata aisi, o le tele foi lea o tatalo latou te folafola atu e fai ma sui o aiga ua maliliu o le au foaʻi.I lenā taimi, sa iai le talitonuga o ē ua maliliu sa tumau pea i le limbo mo se taimi pe a mavae le oti, ma o le tatalo, e oo lava i tagata ese, e mafai ona faavavevave ai le alu atu o se agaga i le lagi.

O le aganu'u Jack-o-lantern atonu e sau mai tala fa'asolopito a Irish.E pei ona taʻua i le tala, o se tamaloa e igoa ia Siaki, o lē sa lauiloa i le onā ma le taufaaʻole, na ia faasese Satani e aʻe i luga o se laau.Ona vaneina lea e Siaki se ata o se koluse i totonu o le ogalaau o le laau, ma maileia ai le tiapolo i luga o le laau.Na faia e Siaki se feagaiga ma le tiapolo, afai na te le toe faaosoosoina o ia, o le a ia folafola atu na te tuu i lalo o le laau.

E tusa ai ma tala a tagata, ina ua maliu Siaki, sa le mafai ona ulufale atu o ia i le Lagi ona o ona ala leaga, ae sa le mafai foi ona ia ulufale atu i Seoli ona sa ia faaseseina le tiapolo.Nai lo o lea, na tuuina atu e le tiapolo ia te ia se afi e tasi e faamalamalama ai lona ala i le pogisa malulu.Sa tu'u le afi i totonu o se tunipa ua o'o ina ia fa'amumu umi ai.

Na fa'aaoga e le Irish le tunipi e fai ma a latou “momoli a Jack” i le amataga.Ae ina ua o mai le au malaga i Amerika, na latou iloa ai e sili atu le tele o maukeni nai lo le lipine.O lea la o le Jack-O-Lantern i Amerika o se maukeni o'o'o, fa'amumuina i le afi.

O lea la, e ui lava o nisi tapuaiga atonu na latou taliaina Halloween e avea ma a latou "aso malolo," o le aso lava ia e leʻi tupu aʻe mai faiga leaga.Na tupu aʻe mai tu ma aga a Celts e faʻamanatuina le tausaga fou, ma mai tu ma aga tatalo Medieval a Europa.Ma o aso nei, e oʻo lava i le tele o lotu e iai ni pati Halloween poʻo ni mea e vaneina ai maukeni mo tamaiti.A uma mea uma, o le aso lava ia e na o le leaga e pei ona manatu se tasi e fai.